Bezdech senny
Bezdech senny (jego najczęstsza odmiana to Obturacyjny Bezdech Podczas Snu – OBPS) jest poważnym (zdarzają się przypadki śmiertelne) zaburzeniem wynikającym z problemów z oddychaniem podczas snu. Bezdech oznacza ustanie wentylacji płuc przez minimum 10 sekund lub spłycenie (ograniczenie) oddechu poniżej 50%. Epizody bezdechu mogą powtarzać się do kilkaset razy w ciągu jednej nocy. Zaburzenie to częściej dotyka mężczyzn (ok.4%) niż kobiety (2%). Zdarzają się przypadki śmiertelne śródnocnego zatrzymania oddechu.
Bezdech może być związany z otyłością, ale przede wszystkim jego przyczyną jest osłabienie lub utrata mięśni gardła i języka (postać zaporowa). Inną przyczyną bezdechu może być zaburzone w trakcie snu działanie neuronów kontrolujących funkcje oddechowe (postać ośrodkowa). Postać mieszana zawiera w sobie elementy zarówno postaci zaporowej, jak i ośrodkowej.
BS jest bezpośrednim wynikiem mechanicznego tamowania oddechu – mięśnie podniebienia miękkiego oraz języczek zapadają się blokując drogi oddechowe. Osoba „walczy” o oddech od 10 sekund do minuty. Kiedy poziom tlenu we krwi niebezpiecznie maleje – mózg wybudza osobę na tyle, aby napięła ona mięśnie na tyle, aby gardło zostało odblokowane, a oddech przywrócony. Osoba może odchrząknąć lub przez moment sapać aby po chwili znów powrócić do chrapania.
Klasycznym symptomem tego zaburzenia jest głośne chrapanie (ale nie oznacza to, iż każda osoba chrapiąca przez sen cierpi na bezdech). Oprócz chrapania charakterystyczne jest wybudzanie się, niedotlenienie (mniej powietrza trafia do płuc), nieregularny rytm serca oraz wysokie ciśnienie (podwyższone ryzyko udaru i zawału mięśnia sercowego). To z kolei może skutkować bólami głowy, odczuwaniem senności w ciągu dnia, obniżeniem koncentracji (większe ryzyko wypadków drogowych), zaburzeniami myślenia logicznego czy osłabieniem zainteresowania seksem. Ponadto zaburzona zostaje odporność, zatem osoby cierpiące na bezdech są bardziej podatne na choroby. Oprócz zaburzeń somatycznych, u osoby cierpiącej na bezdech mogą pojawić się zmienne nastroje z przewagą poirytowania, a czasem rozwijają się stany depresyjne.
Pomimo iż bezdech może mieć tragiczne skutki, bardzo rzadko jest prawidłowo diagnozowany i leczony. Osoby podejrzewające siebie lub swoich bliskich (jest to prawdopodobnie choroba uwarunkowana genetycznie) powinny przejść badanie polisomnograficzne i w razie potrzeby poddać się leczeniu (czasem wystarczy spać na boku), w innych wypadkach niezbędna jest operacja korygująca.
Rozróżnienie bezsenności od bezdechu jest o tyle ważne, iż osoby cierpiące na bezdech nigdy nie powinny zażywać środków nasennych ani uspokajających, gdyż może to uniemożliwić wybudzenie się w momencie, kiedy trzeba będzie w nocy zaczerpnąć oddech.
Photo by Vitor Koshimoto from Pexels
Bibliografia
Bengston, M. (2005). Sleep Disorders: Sleep Apnea. PsychCentral
http://pl.wikipedia.org/wiki/Zesp%C3%B3%C5%82_bezdechu_%C5%9Br%C3%B3dsennego
