Carl Jung podzielał teorie Freuda dotyczące nieświadomości psychiki ludzkiej. Uważał jednak, że Freud nie dostrzegał, że ludzkie działanie może być także kierowane przez sam podmiot, który formułuje przyszłe cele i dąży świadomie do ich zrealizowania. Jung rozszerza pojęcie nieświadomości i wprowadza nowy termin – nieświadomość zbiorowa. „Nieświadomość zbiorowa są to uniwersalne wspomnienia i doświadczenia rodzaju ludzkiego przedstawione za pomocą symboli, opowieści i wyobrażeń (archetypów), które pojawiają się we wszystkich kulturach” (Tavris C. , Wade C.). Niektóre archetypy są tak silne związane z psychiką, iż tworzą oddzielne systemy wewnątrz psychiki. Są to anima, animus, persona i cień. Anima to kobieca strona psychiki u mężczyzny, animus zaś męski archetyp u kobiety.
O zdrowiu psychicznym decyduje występowanie obu tych archetypów i równowagi pomiędzy nimi. Archetypy funkcjonują także jako zbiorowe wyobrażenie kobiety i mężczyzny, które przyczyniają się pojmowania i reagowania zachowania jednej płci względem drugiej.
Persona jest to inaczej maska jaką noszą ludzie w różnych sytuacjach społecznych, jest formą adaptacji do otoczenia społeczno-kulturowego. Persona jednak nie jest pierwiastkiem autentycznej osobowości, lecz jedynie jej powierzchnią, powinnością jednostki względem oczekiwań społecznych. Archetyp cienia jest utożsamiany z Frudowskim id. „ Cień to archetyp popędów zwierzęcych, odpowiadających za pojawienie się w świadomości i w zachowaniu społecznym nieakceptowanych, negatywnych uczuć, myśli lub działań” (Drat-Ruszczak K.).
Jung również wprowadza dwa typów charakteru: intrwertyków, ekstrawertyków, które później wykorzystał w swojej koncepcji temperamentu Eysenk. Drugą klasyfikacją było wyodrębnienie czterech funkcji psychicznych, poprzez które człowiek odbiera świat zewnętrzny: myślenie, uczucia, wrażenia, intuicja. Myślenie to inaczej intelekt, który wykorzystujemy aby pojąć otaczający nas świat jak i siebie. Uczucia to ładunek emocjonalny, wartość różnych przedmiotów jaką rzeczy mają dla człowieka.
Uczucia dostarczają subiektywnych doświadczeń pozytywnych ( radość, przyjemność) jak i negatywnych (smutek, ból). Wrażenia służą do rejestracji bodźców ze świata zewnętrznego. Intuicja to nieświadoma percepcja wychodząca poza fakty i rzeczywistość. Na podstawie skonstruowanych modeli: racjonalny (myślenie-uczucia) i percepcyjny (wrażenia-intuicja) wyodrębnił szesnaście typów osobowości (Hall C., Lindzey G., 2001).
Photo by Mike Chai from Pexels
