Osobowość a psychologia humanistyczna (Maslow)
Przedstawiciele psychologii humanistycznej koncentrują się na odkryciu sensu życia człowieka. Rozważają sens istnienia i egzystencji. Maslow – przedstawiciel psychologii humanistycznej wprowadza pojęcie hierarchii potrzeb, które chciałbym przedstawić szerzej.
Maslow wymienia następujące główne potrzeby: potrzeba deficytu oraz potrzeba wzrostu. Potrzeby deficytu polegają na tym, że odczuwamy ich brak w momencie braku czegoś, co jest niezbędne dla biologii bądź psychiki człowieka. Mechanizm ten ma charakter homeostatyczny ( sekwencja czterech faz: deficyt -napięcie-usunięcie deficytu- brak motywacji). Potrzeba wzrostu natomiast polega na stałym dążeniu do osiągnięcia specyficznego stanu –samorealizacji.
Zaspokojenie potrzeb niższego rzędu powoduje pojawienie się innych potrzeb – wyższego rzędu. Najbardziej podstawową potrzebą jest potrzeba fizjologiczna (pragnienie, zimno, głód),następnie potrzeba bezpieczeństwa (przewidywalność, porządek, brak zagrożenia), potrzeba przynależności i miłości (związek osobisty z innymi ludźmi, akceptacja grupy), pozytywnej samooceny od samego siebie i od grupy. Po zaspokojeniu wszystkich potrzeb deficytu pojawiają się potrzeby wzrostu.
Potrzeby wzrostu w odróżnieniu od potrzeb deficytu (niedoboru):
działają na zasadzie im więcej tym lepiej, realizacja potrzeb wzrostu rozbudza tę potrzebę jeszcze bardziej, dostarczają emocji pozytywnych – napięcie, które towarzyszy potrzebom wzrostu odczuwane jest jako przyjemne i pożądane podczas gdy napięcie związane z potrzebami deficytu jako przykre, zaspokojenie potrzeb deficytu zapobiega chorobie, ale tylko zaspokojenie potrzeb wyższego rzędu zapewnia fizyczne i psychiczne zdrowie rozumiane jako: sprawność fizyczna, długowieczność, apetyt, dobry sen, poczucie spełnienia i szczęścia, bogate życie wewnętrzne (Maslow, 1970 w: Strelau, 2000).
Samorealizacja jest rozumiana przez Maslowa jako poziom rozwoju, które charakteryzuje się niezależnością , autonomią, tendencja do nawiązywania niewielu lecz za to głębokich związków opartych na przyjaźni, nonkonformizm, filozoficzne poczucie humoru (Reber, S. A. 2000).
